14-ші сабақ. Әріптердің оқылуы. Әлиф және хамза.

14-ші сабақ. Әріптердің оқылуы. Әлиф және хамза.

Хам­за. Негізінде әлиф пен хамза жалғыз өзі тұрғанда ешбір дыбыс шығармайды. Осы себепті хамза дауыссыз дыбыстардың қатарына жатады. Хамзаның немесе әлифтің астына, үстіне харакаттардың қойылуына байланысты дыбысталады. Хамза араб әліппесінде әріп ретінде саналмайды. Әрі ол сөздегі орнына қарай әр түрлі үлгіде жазыла береді. Мысал ретінде төмендегі үлгілерге қараңыз:

13-ші сабақ. Әріптердің оқылуы. «Тә» марбута

13-ші сабақ. «Тә» марбута

Тә марбута  – ة  ـة  . Негізінде бұл ( ت ) тә әрпі болып есептеледі. Дегенмен кәдімгі тә әрпінен айырмашылығы әріптің екі ұшының жоғары қарай байланғандығы. «Марбута» қазақша байланған деген мағынаға келеді. Тә марбута сөздің соңында ғана кездеседі. Араб тілінде тә марбута орыс тіліндегі «женский родтың» қызметін атқарады. Қазақ тілінде әрине «әйел» не «ер» түрі деген жоқ. Тә марбута оқылғанда  ( ت ) әрпі секілді оқылады. Бірақ  тоқтаған уақытта тә марбута   ( ة  ـة  )  жіңішке һа әрпіне айналып кетеді.

11-ші сабақ. Әріптердің оқылуы. Тәшдид.

11-ші сабақ. Әріптердің оқылуы. Тәшдид.

1. Тәшдид. Тәшдидді әріпттер. Шәддә – қосарлану деген мағына береді. Араб тілінде дауыссыз әріптердің қосырланып оқылатын жерлері бар. Әріптің үстінде қазақ тіліндегі «ш» әрпіне ұқсас кішкене белгі тұрады. Сол шәддә немесе тәшдид деп аталады. Белгі шәддә деп аталса әріптің қосарланып оқылуы тәшдид аталады. Фатха, даммма белгілері осы шәдданың үстіне, ал кәсра әріптің астына қойылады.
Мысалы:

Араб тілі кітаптары (жүктеу)

Араб тілін үйренуге арналған құралдар

Университет қабырғасында Борисов пен Барановтың сөздігін көп қолдандық. Әсіресе Барановтың Ташкент, Камалактан шыққан кітабын. Көп пайдасы тиді. Әзірге бұлар секілді қазақша – арабша сөздік болмаған соң, осы сөздіктерді қолдануға кеңес беремін. Әрине енді бастап келе жатқан азаматтарға түсініксіз болар, бірақ арабшасы жетіліп қалғандар үшін таптырмайтын құрал. Өз басым 98 жылы Барановты іздеп жүріп Ташкенттен 800 теңгеге алдырған болатынмын (ол кездер доллардың теңгеге шаққандағы құны 70 теңге шамасында ед).. Игіліктеріңізге қолданыңыздар.

15-сабақ. Әріптердің жазылуы. ذ ظ әріптерінің жазылу үлгілері.

Сонымен бұл әріптердің жазылуына байланысты соңғы сабағымыз. Әр сабақта қайталап жазғанымыздай, тағыда қайталап айтарымыз: төменде суретте берілген ذ ظ әріптерін мұқият қараңыз, суретті компьютеріңізге сақтап алыңыз. Сақталған суретті принтерден шығарып алыңыз, кейін қызылмен белгіленген сызықтардың үстінен басып, жазып үйреніңіз.

14 – сабақ. Әріптердің жазылуы. ع د ض әріптерінің жазылу үлгілері.

Төменде суретте берілген ع د ض әріптерін мұқият қараңыз, суретті комппютеріңізге сақтап алыңыз. Сақталған суретті принтерден шығарып алыңыз, кейін қызылмен белгіленген сызықтардың үстінен басып, жазып үйреніңіз.
Есіңізде болсын, сабырлық танытыңыз. Осы уақытқа дейінгі сабақтар арнайы бір дәптерге көшіріліп жатыр деген үміттемін. Дәптер жетпейді немесе парағы таусылады деп сараңдық қылмаңыз. Сәттілік тілеймін.

13 – сабақ. Әріптердің жазылуы. خ ح غ әріптерінің жазылу үлгілері.

Төменде суретте берілген خ ح غ әріптерін мұқият қараңыз, суретті комппютеріңізге сақтап алыңыз. Сақталған суретті принтерден шығарып алыңыз, кейін қызылмен белгіленген сызықтардың үстінен басып, жазып үйреніңіз.
Есіңізде болсын, сабырлық танытыңыз. Осы уақытқа дейінгі сабақтар арнайы бір дәптерге көшіріліп жатыр деген үміттемін. Дәптер жетпейді немесе парағы таусылады деп сараңдық қылмаңыз. Сәттілік тілеймін.

12 – сабақ. Әріптердің жазылуы. ص ط ج әріптерінің жазылу үлгілері.

Төменде суретте берілген ص ط ج әріптерін мұқият қараңыз, суретті компьютеріңізге сақтап алыңыз. Сақталған суретті принтерден шығарып алыңыз, кейін қызылмен белгіленген сызықтардың үстінен басып, жазып үйреніңіз.
Есіңізде болсын, сабырлық танытыңыз. Осы уақытқа дейінгі сабақтар арнайы бір дәптерге көшіріліп жатыр деген үміттемін. Дәптер жетпейді немесе парағы таусылады деп сараңдық қылмаңыз. Сәттілік тілеймін.

11 – сабақ. Әріптердің жазылуы. ش س ث әріптерінің жазылу үлгілері.

Төменде суретте берілген ش س ث әріптерін мұқият қараңыз, суретті комппютеріңізге сақтап алыңыз. Сақталған суретті принтерден шығарып алыңыз, кейін қызылмен белгіленген сызықтардың үстінен басып, жазып үйреніңіз. Есіңізде болсын, сабырлық танытыңыз. Сәттілік тілеймін.